Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Τσεχοσλοβακίας ο χειρουργός Δρ. Franticek Svoboda (Brian Donlevy), ένας Τσέχος πατριώτες, δολοφονεί τον άγριο “Δήμιο της Ευρώπης” Reichsprotektor Reinhard Heydrich (Hans Heinrich von Twardowski) και τραυματίζεται κατά τη διάρκεια. Στην προσπάθειά του να διαφύγει λαμβάνει βοήθεια από έναν Καθηγητή Ιστορίας τον Stephen Novotny (Walter Brennan), ο οποίος παρακολουθείται από τους Ναζί και την κόρη του Mascha (Anna Lee).
Ως αντίποινα για τη δολοφονία ο αρθρογράφος Emil Czaka (Gene Lockhart) κι ένας ζυθοποιός, βοηθούν τις διαδικασίες για την εκτέλεση 400 πολιτών της Πράγας, συμπεριλαμβανομένου του Καθηγητή Novotny, αν δεν αποκαλυφθεί ο δολοφόνος. Μέσα από μία σύνθετη αλληλουχία γεγονότων, η Αντίσταση καταφέρνει να παγιδέψει και να υποδείξει τον Czaka ως τον δολοφόνο, αλλά όχι πριν οι Ναζί εκτελέσουν πολλούς ομήρους.
Η μπρεχτική λογική του «Εσύ κι Εγώ» προϊδεάζει για το «Και οι Δήμιοι Πεθαίνουν!». Η ιστορία βασίζεται στην πραγματική δολοφονία του Ναζί Ράινχαρντ Χάιντριχ, σύμβολο της αγριότητας του Γ Ράιχ, από Τσέχους αντάρτες και εξιστορεί τις έρευνες για την ανεύρεση του δολοφόνου. Το πιο πολιτικό έργο της φιλμογραφίας του Φριντς Λανγκ, μαρτυρεί τις πολιτικές του θέσεις και αποτελεί για τον ίδιο το δημιουργό, την πιο ικανοποιητική του εργασία στο Χόλιγουντ, μαζί με τη μεταγενέστερη «Μεγάλη Κάψα». Η ταινία το 1944 προτάθηκε για το Όσκαρ Καλύτερου Ήχου και Καλύτερης Μουσικής.
Η επαφή του Μπρεχτ με τον Φριτς Λανγκ την πρώτη χρονιά του στο Χόλιγουντ οδήγησε στο μοναδικό πρακτικό αποτέλεσμα των προσπαθειών του για το φιλμ. Σε αυτή την εποχή ανήκουν τα κείμενά του, που δεν γυρίστηκαν σε ταινίες, σαν εξηγήσεις των σκοπών του και σαν διατυπωμένες προτάσεις για την τέχνη της αντιφασιστικής εξορίας. Και έστω κι αν ο Μπρεχτ δεν επιδοκίμασε την ταινία «Και οι δήμιοι πεθαίνουν», είναι ωστόσο μια από τις καλύτερες αμερικανικές ταινίες ενάντια στο φασισμό, ταινία που ζήτημα είναι αν θα γινόταν έτσι χωρίς τη σύμπραξη του Μπρεχτ.
Στις 27 Μαΐου 1942 έγινε μια από τις πιο συγκλονιστικές και ταυτόχρονα με τα πιο αντιφατικά αποτελέσματα ενέργεια του αντιφασιστικού αντιστασιακού αγώνα: Σκοτώθηκε στην Πράγα, σε μια απόπειρα εναντίον του, ο εκπρόσωπος του Ράιχ Χάιντριχτ. Με αυτή την εκτέλεση, που έγινε με εντολή της αστικής εξόριστης κυβέρνησης, βγήκε από τη μέση ένας ναζί ηγέτης, όμως εξαπολύθηκε ένα κύμα φασιστικής τρομοκρατίας που δημιούργησε κινδύνους για τη μονιμότητα της Αντίστασης.
Το Χόλιγουντ είδε με ενδιαφέρον αυτή την απόπειρα στην Πράγα και ο Μπρεχτ είδε σε αυτό μια ευκαιρία για ταινία, που μαζί με την – για το Χόλιγουντ ενδιαφέρουσα – απεικόνιση των γεγονότων, θα έδινε μηνύματα για την ουσιαστική σημασία τους, που για τον Μπρεχτ ήταν ο αντιστασιακός αγώνας του λαού. Ήδη μια μέρα μετά το γεγονός της Πράγας, στις 28 Μαΐου ο Μπρεχτ έγραφε στις σημειώσεις του ότι σκέφτηκαν εκείνος και ο Λανγκ μια «ταινία με ομήρους» που να αναφέρεται στην επίθεση της Πράγας.
Ο Μπρεχτ και ο Λανγκ δούλεψαν εντατικά τον Ιούνη και Ιούλη για το στόρι της ταινίας. Εξαιτίας της έλλειψης επαρκών πληροφοριών και της ύπαρξης των πιο διαφορετικών αφηγήσεων, αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε δικές τους εμπνεύσεις. Για εκτελεστή του Χάιντριχτ επινόησαν ένα γιατρό της Πράγας. Όλες οι εκμυστηρεύσεις του Μπρεχτ και οι πρώτοι τίτλοι που προτάθηκαν για την ταινία – «Οι όμηροι της Πράγας» και «Η σιωπηλή πόλη» – δείχνουν ότι επρόκειτο για μια ταινία συλλογικής δουλειάς που θα απεικόνιζε την Αντίσταση και τα δεινά του τσέχικου λαού. Τον Μπρεχτ τον ενδιέφεραν συγκεκριμένα συμβάντα, τυπικά γεγονότα του αντιφασιστικού αγώνα, που μπόρεσε να τα δώσει στο φιλμ, σύμφωνα με αυθεντικές εξιστορήσεις.
Η ταινία, μας δείχνει ότι η απόπειρα ενάντια στο Χάιντριχτ είναι μόνο η αφορμή για το στόρι του έργου. Σε αυτό το ζήτημα θα πρέπει να υπήρξαν σύμφωνοι ο Λανγκ και ο Μπρεχτ. Όμως στην ανάπτυξη του στόρι αναφύηκαν διαφορές σε ζητήματα αρχών, οι οποίες όξυναν την αντίθεση ανάμεσα στον Μπρεχτ και στο Χόλιγουντ. Ήδη σε αυτή την πρώτη φάση ο Λανγκ δεν αποδέχθηκε τις δραματουργικές αντιλήψεις του Μπρεχτ. Ο Λανγκ έψαχνε για έκτακτες, ασυνήθιστες οπτικές εικόνες που ο συνδυασμός τους δημιουργεί εφέ. Έτσι π.χ. ο αρχηγός της αντιστασιακής ομάδας βαριά τραυματισμένος κρύβεται πίσω από την κουρτίνα ενός παραθύρου, όταν η Γκεστάπο κάνει έρευνα στο σπίτι και ο δράστης της δολοφονικής απόπειρας παίζει στην Γκεστάπο μια ψεύτικη ερωτική σκηνή με μια κοπέλα, της οποίας τον αρραβωνιαστικό έχουν φέρει εκεί.
Ο Αυστριακός σκηνοθέτης, Φριτς Λανγκ, μαζί με τον Φρίντριχ Βίλχελμ Μούρναου, θεωρούνται οι βασικοί εκπρόσωποι του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Το Ινστιτούτο Βρετανικού Κινηματογράφου του έδωσε μάλιστα τον χαρακτηρισμό «Master of Darkness».
Ο Φριτς Λανγκ, γεννήθηκε το 1890 στη Βιέννη και στο διάστημα μεταξύ 1910 και 1914 ταξίδεψε στην Ευρώπη, στην Ασία και τη Βόρεια Αφρική. Με το ξέσπασμα του Α Παγκοσμίου Πολέμου, επιστρέφει στη Βιέννη και κατατάσσεται στον στρατό. Τον Ιούνιο του 1916 τραυματίζεται σοβαρά και καθώς αναρρώνει γράφει μερικά σενάρια για ταινίες. Το 1918 επιστρέφει στη Βιέννη με νευρικές διαταραχές από τους βομβαρδισμούς και για σύντομο διάστημα δουλεύει ως ηθοποιός, προτού δεχθεί τη δουλειά του σεναριογράφου στην εταιρεία παραγωγής Decla του Έριχ Πόμερ στο Βερολίνο.
Εκεί, εργάστηκε για λίγο ως σεναριογράφος αλλά γρήγορα στράφηκε στη σκηνοθεσία συνεργαζόμενος με εταιρείες όπως η UFA και η Nero-Film. Το 1920 γνωρίζει την ηθοποιό και συγγραφέα Τέα φον Χάρμπου (1889 – 1954), η οποία έγραψε σχεδόν πάντοτε μαζί του τα σενάρια των πιο γνωστών του ταινιών: Dr. Mabuse der Spieler, Die Nibelungen, Metropolis, και Μ. Παντρεύονται το 1922 για να χωρίσουν το 1933. Την ίδια χρονιά απαγορεύεται από το Γ Ράιχ η προβολή της ταινίας του Testament des Dr. Mabuse και ο Λανγκ φεύγει για το Παρίσι, για να καταλήξει, ένα χρόνο αργότερα στην Αμερική.
Αρχικά υπογράφει συμβόλαιο με την ΜGΜ και τα επόμενα είκοσι χρόνια θα σκηνοθετήσει αρκετές αμερικανικές ταινίες. Το 1950 σκηνοθετεί τις τρεις τελευταίες του ταινίες στα γερμανικά, οι οποίες έτυχαν άσχημης υποδοχής από το κοινό. Το 1964, σχεδόν τυφλός, έγινε πρόεδρος της επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών. Ως σκηνοθέτης είχε τη φήμη του τελειομανούς και δύσκολου χαρακτήρα. Πέθανε στην Καλιφόρνια τον Αύγουστο του 1976.
Έτος: 1943 | Xώρα: Η.Π.Α. | Διάρκεια: 134 λεπτά | Σκηνοθεσία: Fritz Lang | Σενάριο: Bertolt Brecht, Fritz Lang | Παίζουν: Brian Donlevy, Walter Brennan, Hans Heinrich von Twardowski
TheCinefreak 